زمستان است
سلامت را نمی خواهند پاسخ گفت ،
سر ها در گریبان است.
کسی سر بر نیارد کرد پاسخ گفتن و دیدار یاران را.
نگه جز پیش پا را دید ، نتواند ،
که ره تاریک و لغزان است.
و گر دست محبت سوی کس یازی ،
به اکراه آورد دست از بغل بیرون ،
که سرما سخت سوزان است.
نفس کز گرمگاه سینه می آید برون ، ابری شود تاریک ،
چو دیوار ایستد در پیش چشمانت.
نفس کاین است ، پس دیگر چه داری چشم ،
ز چشم دوستان دور یا نزدیک؟
مسیحای جوانمرد من ! ای ترسای پیرِ پیرهن چرکین !
هوا بس ناجوانمردانه سرد است... آی...
دمت گرم و سرت خوش باد !
سلامم را تو پاسخ گوی ، در بگشای !
منم من ! میهمان هر شبت. لولی وش مغموم.
منم من ، سنگ تیپا خورده رنجور.
منم ، دشنام پست آفرینش ، نغمه ناجور
نه از رومم ، نه از زنگم. همان بیرنگ بیرنگم.
حریفا! میزبانا ، میهمان سال و ماهت پشت در چون موج می لرزد.
تگرگی نیست ، مرگی نیست.
صدائی گر شنیدی ، صحبت سرما و دندان است.
من امشب آمدستم وام بگذارم ،
حسابت را کنار جام بگذارم.
چه می گویی که بیگه شد ، سحر شد ، بامداد آمد؟
فریبت می دهد ، بر آسمان این سرخی بعد از سحرگه نیست ،
حریفا ! گوش سرما برده است این ، یادگار سیلی سرد زمستان
است.
و قندیل سپهر تنگ میدان ، مرده یا زنده ،
به تابوت ستبر ظلمت نه توی مرگ اندود پنهانست.
حریفا ! رو چراغ باده را بفروز ، شب با روز یکسان است.
سلامت را نمی خواهند پاسخ گفت.
هوا دلگیر ، درها بسته ، سرها در گریبان ، دست ها پنهان.
نفس ها ابر ، دل ها خسته و غمگین ،
درختان اسکلت های بلور آجین،
زمین دلمرده ، سقف آسمان کوتاه ،
غبار آلود مهر و ماه ،
زمستان است.
«مهدی اخوان ثالث»
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را
« حافظ »
*****
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
فدای مقدمش سازم سر و دست و تن و پا را
من آن چیزی که خود دارم ، نصیب دوست گردانم
نه چون حافظ که می بخشد سمرقند و بخارا را
« صائب تبریزی »
*****
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
به خال هندویش بخشم تمام روح و اجزا را
هر آن کس چیز می بخشد ، بسان مرد می بخشد
نه چون صائب که می بخشد سر و دست و تن و پا را
سر و دست و تن و پا را به خاک گور می بخشند
نه بر آن ترک شیرازی که برده جمله دل ها را
« شهریار »
*****
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
نثار خال هندویش ، تمام هستی خود را
امان از ترک شیرازی ، به خال هندویش بخشند
بخارا و سمرقند را ، سر و دست و تن و پا را
تمام روح و اجزا را ، و یا کامبیز بیچاره !
که دادش هستی خود را ، امان از ترک شیرازی
« خودم ! »
امان از ترک شیرازی... شاعر بودیم و خبر نداشتیم !
به دلیل اینکه امتحاناتم از پس فردا شروع میشه و دیگه فرصت نمی کنم بیام نت ، احتمالاً این آخرین آپم تا پایان امتحانات باشه.
در آستانه
باید اِستاد و فرود آمد
بر آستانِ دری که کوبه ندارد ،
چرا که اگر به گاه آمده باشی دربان به انتظارِ توست و
اگر بی گاه
به در کوفتن ات پاسخی نمی آید.
کوتاه است در ،
پس آن به که فروتن باشی.
آیینه یی نیک پرداخته خواهی بود
آنجا
تا آراستگی را
پیش از در آمدن
در خود نظری کنی
هرچند که غلغله ی آن سوی در زاده ی توهم توست نه انبوهیِ
مهمانان ،
که آن جا
تو را
کسی به انتظار نیست.
که آن جا
جنبش شاید ،
اما جُمَنده ای در کار نیست:
نه ارواح و نه اشباح و نه قدیسانِ کافورینه به کف
نه عفریتانِ آتشین گاو سر به مشت
نه شیطانِ بُهتان خورده با آن کلاهِ بوقیِ منگوله دارش
نه ملغمه ی بی قانونِ مطلق های مُتنافی.
تنها تو
آنجا موجودیتِ مطلقی ،
موجودیتِ محض ،
چرا که در غیابِ خود ادامه می یابی و غیاب ات
حضورِ قاطعِ اعجاز است.
گذارت از آستانه ی ناگزیر
فرو چکیدنِ قطره ی قطرانی ست در متناهیِ ظلمات:
«- دریغا
ای کاش ای کاش
قضاوتی قضاوتی قضاوتی
در کار در کار در کار
می بود!»
شاید اگرت توانِ شنفتن بود
پژواکِ آوازِ فرو چکیدنِ خود را در تالارِ خاموشِ
کهکشان های بی خورشید
چون هُرّستِ آوارِ دریغ
می شنیدی:
«- کاش کی کاش کی
داوری داوری داوری
در کار در کار در کار...»
اما داوری آن سوی در نشسته است ، بی ردایِ
شومِ قاضیان.
ذاتش درایت و انصاف
هیأت اش زمان.
و خاطره ات تا جاودانِ جاویدان در گذرگاهِ ادوار داوری
خواهد شد.
□
بدرود!
بدرود! ( چنین گوید بامدادِ شاعر:)
رقصان می گذرم از آستانه ی اجبار
شادمانه و شاکر.
از بیرون به درون آمدم:
از منظر
به نظّاره به ناظر.
نه به هیأتِ گیاهی نه به هیأتِ پروانه یی نه به هیأتِ سنگی
نه به هیأتِ برکه ای ،
من به هیأتِ « ما » زاده شده ام
به هیأتِ پر شکوهِ انسان
تا در بهارِ گیاه به تماشای رنگین کمانِ پروانه بنشینم
غرورِِ کوه را دریابم و هیبتِ دریا را بشنوم
تا شریطه ی خود را بشناسم و جهان را به قدرِ همت و فرصتِ
خویش معنا دهم
که کارستانی است از این دست
از توانِ درخت و پرنده و صخره و آبشار
بیرون است.
انسان زاده شدن تجسّدِ وظیفه بود:
توانِ دوست داشتن و دوست داشته شدن
توانِ شنفتن
توانِ دیدن و گفتن
توانِ اندُه گین و شادمان شدن
توانِ خندیدن به وسعتِ دل ، توانِ گریستن از سُویدای جان
توانِ گردن به غرور برافراشتن در ارتفاعِ شکوه ناکِ فروتنی
توانِ جلیلِ به دوش بردنِ بارِ امانت
و توانِ غمناکِ تحملِ تنهایی
تنهایی
تنهایی
تنهاییِ عریان.
انسان
دشواریِ وظیفه است.
□
دستانِ بسته ام آزاد نبود تا هر چشم انداز را به جان در بر کشم
هر نغمه و هر چشمه و هر پرنده
هر بَدرِ کامل و هر پگاهِ دیگر
هر قلّه و هر درخت و هر انسانِ دیگر را.
رخصتِ زیستن را دست بسته دهان بسته گذشتم دست و دهان
بسته گذشتیم
و منظرِ جهان را
تنها
از رخنه ی تنگ چشمیِ حصارِ شرارت دیدیم و
اکنون
آنک دَرِ کوتاهِ بی کوبه در برابر و
آنک اشارتِ دربانِ منتظر!
دالانِ تنگی را که در نوشته ام
به وداع
فراپُشت می نگرم:
فرصت کوتاه بود و سفر جان کاه بود
اما یگانه بود و هیچ کم نداشت.
به جان منت پذیرم و حق گذارم!
( چنین گفت بامدادِ خسته.)
« احمد شاملو »
چشم من و انجیر
دیوونه کیه ؟
عاقل کیه ؟
جوونور کامل کیه ؟
واسطه نیار ، به عزتت خمارم
حوصله هیچ کسی رو ندارم
کفر نمیگم ، سوال دارم
یک تریلی محال دارم
تازه داره حالیم می شه چیکارم
میچرخم و میچرخونم ٬ سیارم
تازه دیدم حرف حسابت منم
طلای نابت منم
تازه دیدم که دل دارم ، بستمش
راه دیدم نرفته بود ، رفتمش
جوونه نشکفته رو ٬ رستمش
ویروس که بود حالیش نبود هستمش
جواب زنده بودنم مرگ نبود ! جون شما بود ؟
مردن من مردن یک برگ نبود ! تو رو به خدا بود ؟
اون همه افسانه و افسون ولش ؟!!
این دل پر خون ولش ؟!!
دلهره گم کردن گدار مارون ولش ؟!
تماشای پرنده ها بالای کارون ولش ؟!
خیابونا ، سوت زدنا ، شپ شپ بارون ولش ؟!
دیوونه کیه ؟
عاقل کیه ؟
جوونور کامل کیه ؟
گفتی بیا زندگی خیلی زیباست ! دویدم
چشم فرستادی برام تا ببینم ! که دیدم
پرسیدم این آتش بازی تو آسمون معناش چیه ؟
کنار این جوی روون نعناش چیه؟
این همه راز
این همه رمز
این همه سر و اسرار معماست ؟
آوردی حیرونم کنی که چی بشه ؟ نه والله !
مات و پریشونم کنی که چی بشه ؟ نه بالله !
پریشونت نبودم ؟
من
حیرونت نبودم ؟!
تازه داشتم می فهمیدم که فهم من چقدر کمه !
اتم تو دنیای خودش حریف صد تا رستمه !
گفتی ببند چشماتو وقت رفتنه !
انجیر میخواد دنیا بیاد ، آهن و فسفرش کمه !
چشمای من آهن انجیر شدن !
حلقه ای از حلقه زنجیر شدن !
عمو زنجیر باف زنجیرتو بنازم
چشم من و انجیر تو بنازم !
دیوونه کیه ؟
عاقل کیه ؟
جوونور کامل کیه ؟
« حسین پناهی »